De laatste levensfase
De laatste levensfase
Binnen mijn praktijk bied ik psychologische behandeling en begeleiding voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn, van jong tot oud.
Hoewel sommige mensen genoeg hebben aan de hulp van naasten en directe zorgverleners, zijn er ook mensen voor wie het prettig is wat extra ondersteuning te krijgen in de vorm van professionele psychologische hulp bij het kunnen omgaan met de ingrijpende gevolgen van hun ongeneeslijke ziekte en een mogelijk naderend levenseinde. Mensen kunnen in mijn praktijk terecht wanneer ze geconfronteerd worden met de eindigheid van het leven, op korte of lange termijn. Vanaf het moment dat een diagnose gesteld wordt, tijdens het ziekteproces, tot het moment van overlijden. Je kunt in deze fase namelijk voor tal van vragen komen te staan, zoals:
- Hoe kan ik mijn tijd en energie het beste benutten?
- Hoe ga ik om met traumatische ervaringen opgedaan tijdens mijn ziekteperiode?
- Wat zijn mijn wensen en behoeften in mijn laatste levensfase?
- Hoe praat ik met mijn partner en kinderen over mijn ziekte en het aanstaande overlijden?
- Hoe kan ik onafgemaakte kwesties afronden?
- Hoe ga ik om met angst, paniek en somberheidsklachten?
- Hoe kan ik op een goede manier mijn laatste levensfase vormgeven?
- Waar liggen mijn grenzen voor een medische behandeling en welke behandelingen vind ik zinvol?
- Hoe ziet een stervensproces eruit?
Via behandelgesprekken en de inzet van specifieke therapievormen zoals Acceptance and Commitment Therapy (ACT), Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) en Cognitieve Gedragstherapie (CGT) help ik mensen verder met dergelijke vragen. Het hulpaanbod wordt op maat gemaakt en afgestemd op de wensen die er zijn en varieert van een eenmalige interventie tot een meer intensieve therapie.
Verhogen van de kwaliteit van leven én sterven
Er kan nog heel veel gedaan worden om de kwaliteit van leven in de laatste levensfase te verhogen.
· Aandacht hebben voor het vinden van een goede balans tussen inspanning en ontspanning om de kostbare tijd en energie goed te benutten is van belang, waarbij we in gesprek onderzoeken wat de belangrijkste wensen en behoeften zijn en op welke manier deze zo goed mogelijk kunnen worden vervuld.
· Sommige mensen hebben tijdens de langdurige en vaak intensieve behandelingen nare of traumatische ervaringen opgedaan waar ze nog steeds last van hebben. Deze kunnen worden behandeld zodat er geen sprake meer is van overmatige angst, een verhoogde alertheid of herbelevingen.
· Weten dat er sprake is van een levensbedreigende ziekte, of weten dat het levenseinde nadert, gaat vaak gepaard met gevoelens van verdriet, somberheid, angst of andere psychische klachten. In de zoektocht naar houvast hebben veel mensen de neiging overweldigende emoties weg te stoppen, echter het onderdrukken ervan kost veel energie en leidt juist tot klachten. Hulp bij een goede emotieregulatie draagt bij aan de verbetering van zowel het lichamelijk als psychisch en welbevinden.
· Mensen hebben de neiging het praten over de laatste levensfase te vermijden, echter juist door ziekte en sterven weg te drukken maken we het onderwerp ingewikkelder en zwaarder. Daarom is het belangrijk om wél te praten over de laatste levensfase, soms alleen met een therapeut, soms met je partner en kinderen erbij.
· Juist aandacht hebben voor het ziekteproces en bewust stil te staan bij het zo goed mogelijk afronden van het leven kan helpen om meer rust te vinden in deze veelal als onrustig ervaren tijd. Het kan prettig zijn om te weten wat er gebeurt tijdens het stervensproces, zowel voor degene die ziek is als voor zijn of haar geliefden, want tekort aan kennis maakt angst alleen maar groter waardoor de kwaliteit van leven onder druk komt te staan.
· Wie afscheid moet nemen van het leven en daarover gaat nadenken, kan ‘losse eindjes’ tegenkomen: zaken die bij leven misschien wat te weinig aandacht hebben gekregen, maar zich nu nadrukkelijk opdringen. In gesprekken kan ik helpen deze ‘losse eindjes’ op een goede wijze af te hechten. Tevens is er de mogelijkheid om over persoonlijke, kostbare en soms kwetsbare ervaringen te kunnen spreken.
Naasten
Ook voor naasten is het moeilijk om met de onzekerheid of veranderingen in de laatste levensfase van hun geliefde om te gaan. Maar liefst 54% van de Nederlanders geeft aan niet genoeg gesproken te hebben over de dood met iemand die er nu niet meer is en heeft daar later spijt van. Het verdriet is daardoor groter en het bemoeilijkt de rouw. Het is dus van belang om tijd te nemen om terug te blikken en ruimte te creëren om afscheid te nemen. Dat helpt niet alleen diegene in de laatste levensfase, maar ook de nabestaanden in hun rouwproces. Dergelijke gesprekken zijn soms moeilijk, maar enorm troostrijk en leveren veel op aan kwaliteit.
Ben je partner, kind of ouder van iemand die ongeneeslijk ziek is, en worstel je met thema’s die hierboven worden genoemd? Of is je naaste overleden en loop je vast op psychisch vlak door gecompliceerde rouwproblematiek of een ervaren trauma tijdens het overlijden van je geliefde? Ook voor jou kan mijn praktijk het nodige bieden, zowel tijdens het ziekteproces als na het overlijden.
Mocht je vragen hebben, aarzel dan niet om me te mailen (info@hansepsychologie.nl).
Janine Hanse, GZ-psycholoog | Stervensbegeleider
ZO BEREIKT U ONS
CONTACT
